შინაარსზე გადასვლა

ტუაფსე

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
დასახლებული პუნქტი
ტუაფსე
დროშა გერბი

ქვეყანა რუსეთის დროშა რუსეთი
კოორდინატები 44°06′00″ ჩ. გ. 39°05′00″ ა. გ. / 44.10000° ჩ. გ. 39.08333° ა. გ. / 44.10000; 39.08333
დაარსდა 1838
ფართობი 33.41 კმ²
ცენტრის სიმაღლე 45 მეტრი
მოსახლეობა 1 392 (1897)[1] ,
7 700 (1913)[1] ,
12 022 (1926)[2] ,
29 000 (1931)[1] ,
29 795 (1939)[3] ,
36 650 (1959)[4] ,
49 000 (1967)[1] ,
51 385 (1970)[5] ,
58 000 (1976)[1] ,
59 843 (1979)[6] ,
62 000 (1982)[7] ,
64 000 (1986)[1] ,
64 000 (1987)[8] ,
63 081 (1989)[9] ,
64 400 (1992)[1] ,
65 700 (1996)[1] ,
65 800 (1998)[1] ,
65 400 (2000)[1] ,
65 300 (2001)[1] ,
64 238 (2002)[10] ,
64 200 (2003)[1] ,
63 500 (2005)[1] ,
63 500 (2006)[1] ,
63 500 (2007)[1] ,
63 700 (2008)[1] ,
63 283 (2009)[11] ,
63 292 (2010)[12] ,
63 300 (2011)[1] ,
63 108 (2012)[13] ,
62 959 (2013)[14] ,
63 185 (2014)[15] ,
63 417 (2015)[16] ,
63 058 (2016)[17] ,
62 841 (2017)[18] ,
62 269 (2018)[19] ,
61 938 (2019)[20] ,
61 180 (2020)[21] ,
61 571 (2021)[22] ,
60 707 (2023)[23]
სატელეფონო კოდი 86167
საფოსტო ინდექსი 352800
ოფიციალური საიტი https://admtuapse.ru/
ტუაფსე — რუსეთი
ტუაფსე

ტუაფსე (რუს. Туапсе́, ადიღ. ТIуапсэ) — სამხარეო დაქვემდებარების ქალაქი რუსეთში, კრასნოდარის მხარის ტუაფსეს რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. 2018 წლის მდგომარეობით ქალაქის მოსახლეობა შეადგენს 62,269 ადამიანს. ქალაქი მდებარეობს შავი ზღვის სანაპიროზე კავკასიონის დასავლეთ ბოლოს, მდინარეების ტუაფსესა და პაუკის შესართავთან. მსხვილი საზღვაო პორტი. საკურორტო რაიონის ცენტრი.

ტუაფსე შაფსუღთა მსხვილი ცენტრია. ქალაქში ამ ენაზე მოსაუბრე 10 ათასი ადამიანი ცხოვრობს. ქალაქის სახელწოდება ადიღეურ ენაზე (ტვ'აფსე) „ორ მდინარეს“ ნიშნავს, თუმცა ასევე მოიხსენიება ადრეულ ბერძნულ წყაროებში, როგორც ტოფსიდა.

თანამედროვე დასახლება 1838 წელს დააარსეს რუსებმა როგორც ველიამინის ციხესიმაგრე. ერთი წლით გვიან იგი შაფსუღებმა აიღეს და მიწასთან გაასწორეს, თუმცა რუსებმა იგი მალევე აღადგინეს. ყირიმის ომის პერიოდში ციხესიმაგრე ოსმალებმა აიღეს (1857-59). 1875-87 წლებში სოფელი ცნობილი იყო სახელით „ველიამინოვსკი პოსად“. 1916 წელს ქალაქის სტატუსი მიიღო.

საბჭოთა ხელისუფლების პერიოდში ტუაფსეში ნავთობის ტერმინალი და დეპო აშენდა. ვლადიმერ შუხოვის დაპროექტებული ნავთობსადენი გროზნოდან და მაიკოპიდან 1928 წლამდე ფუნქციონირებდა. ნავთობგადამმუშავებელი ქარხანაც ამავე პერიოდში აიგო. მეორე მსოფლიო ომში კავკასიის ბრძოლებისას ნაცისტებმა სცადეს ტაუაფსეს ნავთოსადენის ხელში ჩაგდება, რამაც ქალაქს დიდი ზარალი მოუტანა.

აქ მდებარეობს რუსეთის ბავშვთა ბანაკი „ორლიონოკი“ (ყოფილი პიონერთა ბანაკი). მსოფლიოს ჩემპიონი ჭადრაკში ვლადიმერ კრამნიკი და 2005 წლის მის მსოფლიო ნატალია გლებოვა ტუაფსეში არიან დაბადებული.

დამეგობრებული ქალაქები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 Народная энциклопедия «Мой город». Туапсе. ციტირების თარიღი: 2014-07-05.
  2. ↑ Поселенные итоги переписи 1926 года по Северо-Кавказскому краю. ციტირების თარიღი: 2013-08-19.
  3. ↑ Великая Отечественная война. Юбилейный статистический сборник. 2015. ციტირების თარიღი: 2015-04-23.
  4. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. ციტირების თარიღი: 2013-09-25.
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. ციტირების თარიღი: 2013-09-25.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. ციტირების თარიღი: 2013-09-25.
  7. ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  8. ↑ თარგი:Публикация
  9. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
  10. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более.
  11. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. ციტირების თარიღი: 2014-01-02.
  12. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1, таблица 4. Численность городского и сельского населения по полу по Краснодарскому краю. ციტირების თარიღი: 2015-01-02.
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ციტირების თარიღი: 2014-05-31.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ციტირების თარიღი: 2013-11-16.
  15. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2014 года по муниципальным образованиям Краснодарского края. ციტირების თარიღი: 2014-04-27.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ციტირების თარიღი: 2015-08-06.
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (2018-10-05). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-05-08. ციტირების თარიღი: 2021-05-15.
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017-07-31). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-07-31. ციტირების თარიღი: 2017-07-31.
  19. ↑ Оценка численность населения на 1 января 2018 года по муниципальным образованиям Краснодарского края. ციტირების თარიღი: 2018-03-23.
  20. ↑ Оценка численности населения на 1 января 2019 года по муниципальным образованиям Краснодарского края. ციტირების თარიღი: 2019-04-10.
  21. ↑ Оценка численность населения на 1 января 2020 года по муниципальным образованиям Краснодарского края. ციტირების თარიღი: 2020-04-16.
  22. ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более (XLSX). ციტირების თარიღი: 2022-09-01.
  23. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) (2023-08-18). ციტირების თარიღი: 2023-08-23.
  24. ↑ National Commission for Decentralised cooperation French. Délégation pour l’Action Extérieure des Collectivités Territoriales (Ministère des Affaires étrangères). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-08. ციტირების თარიღი: 2013-12-26.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ტუაფსე&oldid=4551210“-დან