ვიკიპედია:ახალი თავფურცელი 9

ეს არის ვიკიმედიის თავისუფალი მრავალენოვანი ენციკლოპედიის პროექტი.

ამჟამად ქართულ ენაზე დამუშავების პროცესშია 172 507 სტატია.

თემატური საძიებელი · ანბანური საძიებელი · ახალი სტატიები · ყავახანა

მეგზური · ხშირი შეკითხვები · საავტორო უფლებები · მოგვწერეთ@

სარჩევი რედ.

მთავარი სიახლეები რედ.

გორდანა სილიანოვსკა-დავკოვა (ფოტოზე) ჩრდილოეთ მაკედონიის პირველი ქალი-პრეზიდენტი გახდა.
კოპენჰაგენში მდებარე ისტორიული ნაგებობა ბორსენი ხანძრის შედეგად ძლიერ დაზიანდა.
საიმონ ჰარისი ირლანდიის ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრი გახდა.
ბრიტანელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი პიტერ ჰიგსი 94 წლის ასაკში გარდაიცვალა.
პეტერ პელეგრინი სლოვაკეთის პრეზიდენტად აირჩიეს.
საქართველოს საფეხბურთო ნაკრებმა საბერძნეთი დაამარცხა და ევროპის ჩემპიონატის საგზური ისტორიაში პირველად მოიპოვა

მიმდინარე: რუსეთის შეჭრა უკრაინაში; ისრაელ-ჰამასის ომი.

რჩეული სტატია რედ.

დიდი აფეთქება — დაკვირვებადი სამყაროს ყველაზე მიღებული კოსმოლოგიური მოდელი მისი არსებობის უადრესი პერიოდებიდან შემდგომი ევოლუციის ჩათვლით. მოდელი აღწერს, თუ როგორ გაფართოვდა სამყარო მაღალი სიმკვირივისა და ტემპერატურის საწყისი მდგომარეობიდან და გვთავაზობს დაკვირვებადი ფენომენების ფართო სპექტრის, მათ შორის, მსუბუქი ელემენტების გავრცელების, კოსმოსური მიკროტალღური ფონის (CMB) და სამყაროს ფართომასშტაბიანი სტრუქტურის ახსნას. მნიშვნელოვანია, რომ დიდი აფეთქების თეორია თანხვედრაშია ჰაბლი–ლემეტრის კანონთან — რაც უფრო შორს არიან გალაქტიკები დედამიწიდან, მით უფრო სწრაფად შორდებიან ისინი პლანეტას. თეორია, ფიზიკის დადგენილი კანონების გამოყენებით, ახდენს ამ დაკვირვების ექსტრაპოლაციას უკან დროში. ეს შედეგად იძლევა კოსმოსის ზრდად კონცენტრაციას, რასაც წინ უძღოდა გრავიტაციული სინგულარობა, რომელშიც დროისა და სივრცის ცნებები მნიშვნელობას კარგავს (ე.წ. „დიდი აფეთქების“ სინგულარობა). სამყაროს გაფართოების სიჩქარის დეტალური გამოთვლების თანახმად, აღნიშნულ სინგულარობას ადგილი ჰქონდა დაახლოებით 13.8 მილიარდი წლის წინ, რაც, შესაბამისად, სამყაროს ასაკს წარმოადგენს. საწყისი გაფართოების (იგივე „დიდი აფეთქების“) შემდეგ სამყარო საკმარისად გაგრილდა, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო სუბატომური ნაწილაკების, მოგვიანებით კი, ატომების წარმოქმნა. ამ პირველადი ელემენტების (წყალბადის, შედარებით მცირე რაოდენობით კი ჰელიუმის და ლითიუმის) გიგანტური ღრუბლები, მოგვიანებით, გრავიტაციის ძალით, შეიკუმშა ადრეულ ვარსკვლავებად და გალაქტიკებად, რომელთა შთამომავლებზე დაკვირვება დღესაც შესაძლებელია.

18 მაისი — ამ დღეს... რედ.

1804 : ნაპოლეონ I საფრანგეთის იმპერატორად გამოცხადდა.

1896 : აშშ-ის უზენაესი სასამართლო ისტორიულ საქმეში პლესი ფერგიუსონის წინააღმდეგ ამართლებს საზოგადო ტრანსპორტში რასობრივი სეგრეგაციის ლეგალურობას „ცალკეული, მაგრამ თანასწორი“ დოქტრინით.

1944 : მეორე მსოფლიო ომი : პოლონეთის ჯარები გენერალ-ლეიტენანტ ვლადისლავ ანდერსის (სურათზე) მეთაურობით ოთხთვიანი ბრძოლის შემდეგ ქალაქ კასინოს იღებენ იტალიაში.

1944 : დაიწყო ყირიმელი თათრების იძულებითი გასახლება სსრ კავშირის აღმოსავლეთ რეგიონებში.

1948 : ჩინეთის რესპუბლიკის საკანონმდებლო იუანის პირველი სხდომა ჩატარდა იმჟამად დედაქალაქ ნანკინში.

1989 : სტრატოვულკან სენტ-ჰელენზის ამოფრქვევამ ვაშინგტონის შტატში ასობით ჰექტარი მიწა გაანადგურა და 57 ადამიანი იმსხვერპლა.

1989 : ლიტვის სსრ უმაღლესმა საბჭომ მიიღო დეკლარაცია ლიტვის დამოუკიდებლობის შესახებ.

იცოდით, რომ... რედ.

ვიკიპედიის ახალი მასალებიდან:

რალფ ნორმან ენჯელი არის ერთადერთი ნობელის პრემიის ლაურეატი, რომელმაც ჯილდო წიგნის გამოცემისთვის მოიპოვა.
იოანე II პირველი პაპი იყო, რომელმაც სახელი შეიცვალა პაპად არჩევის შემდეგ.
უილიამ პიტი (სურათზე) დიდი ბრიტანეთის ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრია, 1783 წელს თანამდებობის დაკავების მომენტში იგი 24 წლის იყო.
მეტამორფოზის ბოლო სტადიაზე (იმაგო) ერთდღიურები არ იკვებებიან და ცოცხლობენ ცოტა ხანს — რამდენიმე საათიდან ერთ ან რამდენიმე დღემდე.
ჰაიტის პრეზიდენტი ჟან-კლოდ დიუვალიე მსოფლიოში ყველაზე ახალგაზრდა პრეზიდენტად ითვლება, მან თანამდებობა 19 წლის ასაკში დაიკავა.
ზღვის მამლებს მკერდის წინა 3 სხივი თითისებრ გამონაზარდებად აქვთ გარდაქმნილი, რომელთა დახმარებითაც ფსკერზე ცოცავენ და საკვებს ეძებენ.

დღის ფოტო რედ.

რა ვაკეთოთ... რედ.

დობილი პროექტები რედ.

	ვიქსიკონი მრავალენოვანი ლექსიკონი
	ვიკიწიგნები თავისუფალი სახელმძღვანელოები და ტექსტები
	ვიკიციტატა ციტატების კრებული
	ვიკიწყარო საზოგადოებრივი დომენის ლიტერატურა
	ვიკისახეობები სახეობების კატალოგი
	ვიკისიახლეები მსოფლიო სიახლეების პორტალი
	ვიკისაწყობი მულტიმედიური ფაილების საცავი
	მეტა-ვიკი ვიკიმედიის პროექტების კოორდინაცია

@მოგვწერეთ

თარგი:მთავარი გვერდის ინტერვიკი