პასტუხოვის სურო
| პასტუხოვის სურო | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||
| Hedera pastuchovii Woronow (1932) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
პასტუხოვის სურო (ლათ. Hedera pastuchowii) — მრავალწლოვანი, ხისებრი მცენარე არალიისებრთა ოჯახისა. იშვიათი სახეობაა. შემცირებულია რაოდენობაში, რის გამოც შეტანილია საქართველოს „წითელ წიგნებში“.
წარმოადგენს მაღალ წვეტიან ბუჩქნარს, რომელიც განფენილია მიწაზე ან ემაგრება ხეების ღეროს ფესვების მეშვეობით. ყლორტი ღია ყავისფერია, იშვიათი ბეწვით. ფოთლები წვრილია, ღია მომწვანო, რომელთა სიგრძეა 10 სმ, ხოლო სიგანე 6 სმ. ნაყოფი მოშავოა (დიამეტრი 6-10 სმ). მიწაზე გართხმული ყლორტების ფოთლები მომრგვალოკვერცხისებრია, მთლიანი ან დანაკვთული, მხოხავი ყლორტებისა — მოგრძოკვერცხისებრნი. ყვავილედი სწორად მდგომი ქოლგაა. გვირგვინი პატარაა და მწვანე ფერის. ყვავის აგვისტო-ოქტომბერში, ნაყოფმსხმოიარობს დეკემბერ-მარტში.[1]
იზრდება ფოთლოვან ტყეებში. პასტუხოვის სურო გავრცელებულია აღმოსავლეთ ამიერკავკასიაში, კერძოდ აზერბაიჯანსა და აღმოსავლეთ საქართველოში. გვხვდება აგრეთვე ბაღდათის მუნიციპალიტეტში. გავრცელებულია ასევე დაღესტანში და ირანის ჩრდილოეთით. იზრდება დაბლობიდან მთის შუა სარტყლამდე – ტყეებში, ბუჩქნარებში. საკმაოდ იშვიათი მცენარეა.[1]
საქართველოში პასტუხოვის სურო რეგისტრირებულია ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალში,[2] ბაწარის სახელმწიფო ნაკრძალში[3] და აჯამეთის აღკვეთილში.[4] კარგი თაფლოვანი მცენარეა.[5]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 სუხიტაშვილი კახაბერ, საქართველოს ყვავილოვანი მცენარეები, თბ.: კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი, 2018. — გვ. 56.
- ↑ სტატია ლაგოდეხის ნაკრძალი, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 98-99.
- ↑ ბაწარა-ბაბანეულის ნაკრძალი და ილტოს აღკვეთილი[მკვდარი ბმული]
- ↑ აჯამეთის აღკვეთილი[მკვდარი ბმული]
- ↑ სტატია სურო, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 612-613.