ფიფა

ფეხბურთის ასოციაციათა საერთაშორისო ფედერაცია
დევიზი	For the Game. For the World.
შეიქმნა	21 მაისი, 1904
ტიპი	სპორტული
შტაბ-ბინა	ციურიხი, შვეიცარია
ემსახურება რეგიონს	საერთაშორისო
წევრები	208 ეროვნული ასოციაცია
ენა	ინგლისური, ფრანგული, გერმანული, ესპანური
პრეზიდენტი	ჯანი ინფანტინო
მთავარი ვიცე-პრეზიდენტი	ისა ჰაიატუ
ვიცე-პრეზიდენტები	ანგელ მარია ვილარი ; დავიდ ჩუნგი ; სალმან ბინ იბრაჰიმ ალ-ხალიფა ; დავიდ გილი ; ალეხანდრო დომინგეზი ; სუნილ გულატი
ქვეყანა	შვეიცარია
თავმჯდომარე	ჯანი ინფანტინო
კავშირები	Association of Summer Olympic International Federations და International Football Association Board
	ფიფა რუკა
	https://www.fifa.com/

ფეხბურთის ასოციაციათა საერთაშორისო ფედერაცია, შემოკლებით ფიფა (აკრონიმი ფრანგ. Fédération Internationale de Football Association) — ფეხბურთის საერთაშორისო მმართველი ორგანო. ორგანიზაციის შტაბ-ბინა მდებარეობს შვეიცარიის ქალაქ ციურიხში. ორგანიზაციის ამჟამინდელი პრეზიდენტია ჯანი ინფანტინო.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფიფა დაარსდა 1904 წლის 21 მაისს პარიზში. ორგანიზაციის დამფუძნებელი წევრები იყვნენ ბელგია, დანია, საფრანგეთი, ნიდერლანდები, ესპანეთი, შვედეთი და შვეიცარია. იმავე დღეს, ტელეგრაფის საშუალებით, წევრობის სურვილი გამოთქვა გერმანიამ^[2].

ფიფა-ს პირველი პრეზიდენტი გახდა ფრანგი რობერ გერენი, რომელიც 1906 წელს ინგლისელმა დანიელ ბარლი ვულფოლმა შეცვალა. პირველი შეჯიბრი, რომელიც ჩატარდა ფიფა-ს ორგანიზებით, იყო ფეხბურთი 1908 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე.

მალე ფიფა-ში გაწევრება დაიწყეს არაევროპულმა ქვეყნებმაც: სამხრეთ აფრიკამ 1908 წელს, არგენტინამ და ჩილემ 1912 წელს, კანადამ და აშშ-მა 1913 წელს.

პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ, ორგანიზაციის აქტიურობამ იკლო, ვინაიდან ფეხბურთელთა უმეტესობა ფრონტის ხაზზე აღმოჩნდა. საფრთხის ქვეშ დადგა ორგანიზაციის არსებობის საკითხი. 1918 წელს გარდაიცვალა დანიელ ბარლი ვულფოლი; ფიფა-ს მესვეურობა გენერალურ მდივან კარლ ანტონ ვილჰელმ ჰირშმანს გადაეცა. ფიფა-მ არსებობა განაგრძო, თუმცა ორგანიზაციას გაეთიშა ინგლისის ფეხბურთის ასოციაცია, იმ მიზეზით, რომ არ სურდა იმ ქვეყნების გუნდებთან თამაში, რომელთანაც ისინი ომში იყვნენ ჩაბმული^[3]. მოგვიანებით, 1946 წელს, ინგლისი ხელახლა გაწევრიანდა ფიფა-ში.^[4]

ოლიმპიური ფეხბურთი წარმატებით სარგებლობდა, ამიტომ ორგანიზაციამ გადაწყვიტა საკუთუთარი საერთაშორისო ჩემპიონატი ჩაეტარებინა. 1928 წლის 28 მაისს, ამსტერდამში, ფიფა-ს კონგრესმა მიიღო ოფიციალური გადაწყვეტილება მსოფლიო ჩემპიონატის ჩატარების შესახებ. ჩემპიონატის პირველი გათამაშება, 1930 წელს, ურუგვაიში ჩატარდა^[5].